Kort

IJsvogels.nl_ALC0098p

Naam Europese IJsvogel
Wetenschappelijke naam Alcedo atthis
Grootte 16-17,5 cm van snavelpunt tot staarteinde
Spanwijdte 23-24 cm
Gewicht 35 tot 55 gram (lees meer)
Biotoop Stromend en stilstaand zoet water met voldoende vis, begroeiing en een steile wand of boomkluit om een nest in te graven. In herfst en winter worden ijsvogels vrijwel overal bij open water waargenomen, zelfs in dorpen en steden (lees meer)
Broedperiode Eind maart tot en met augustus, met de balts en het graven van een nest wordt eind februari, begin maart gestart, afhankelijk van de weersomstandigheden
Broedduur 18-21 dagen
Tijd tot uitvliegen 23-27 dagen
Eieren Glanzend witte eieren, 23x19mm, ongeveer 4 gram
Aantal 4-8 per legsel, meestal 7. Gewoonlijk 2 legsels per jaar, vaak 3, in een zeldzaam geval 4. In het tweede en derde legsel worden meestal iets minder eieren gelegd
Nest Zelfgegraven, iets omhoog lopende gang in een steile oever of kluit van omgewaaide boom, 40-100 cm. lang, met aan het einde een nestkamer van ong. 10 x 15 cm
Verspreiding Geheel Nederland, in mindere mate in het noorden en Zeeland (lees meer)
Roep Een scherp en luid tie-tie, in de vlucht meestal tie, ook wel tie-ie-ie-ie bij agressie of opwinding (klik de links om te luisteren of bekijk bij Video)
Vlucht Snel en in een rechte lijn, snorrende vleugelslag, afgewisseld met korte glijvlucht. Vliegt meestal net boven het wateroppervlak met snelheden tot 60km/h
Voedsel Bestaat voor 99% uit visjes van 3 tot 10 cm. lang, daarnaast wordt ook een enkele keer een waterinsect of kikker(visje) gegeten
Aantal in Nederland Sterk wisselend en afhankelijk van vorstperiodes in de winter, in 2002 bijvoorbeeld werd het aantal geschat op 400 broedparen in Nederland. Door de zachte winters van de laatste jaren is de stand zeer toegenomen, vermoedelijk tot rond de 1000 broedparen in 2016
Verschil man – vrouw Het vrouwtje heeft een oranje vlek op haar ondersnavel, welke de hele ondersnavel kan bestrijken. Het mannetje heeft een geheel zwarte snavel, welke echter vanaf de basis ook een oranje vlek kan hebben, tot maximaal 1/3 van de ondersnavel (zoals te zien in bovenstaande foto)
Kenmerken jonge ijsvogel Duidelijk kortere snavel met wit puntje aan uiteinde, doffer verenkleed, maar het meest in het oog springend zijn de donkerbruine pootjes, bij de volwassen vogels zijn deze fel oranje. IJsvogels worden geboren met een zwarte snavel, na een maand ontstaat er een oranje vlek op de ondersnavel bij de vrouwtjes, dit kan enkele maanden tot een jaar duren
Geslachtsrijp Na een jaar, ijsvogels van een eerste legsel kunnen het jaar daarop al zelf zorgen voor nageslacht
Maximum leeftijd Ongeveer 15 jaar, door de hoge sterftecijfers in het eerste levensjaar ligt de gemiddelde leeftijd echter maar op ongeveer 2 jaar
Natuurlijke vijanden Roofvogels, o.a. boomvalk en sperwer. Tijdens hun duik in het water is een op de loer liggende snoek ook een gevaar. Jonge ijsvogels lopen ook gevaar in de broedholte van bunzing, hermelijn, rat, enz.
Overige doodsoorzaken Vliegen tegen ramen, verkeersslachtoffers, te weinig voedselaanbod in de winter (dichtgevroren water), huiskatten en netten over (tuin)vijvers.

Wanneer het vriest komt het helaas ook wel voor dat ze na een duik in het water met de pootjes vastvriezen aan metalen objecten.

Ook een koude aanhoudende wind in de winter kan funest zijn voor ijsvogels. In de laatste week van februari 2018 stond er een dagenlange snerpende wind uit het oosten bij temperaturen onder het vriespunt. Hoewel er redelijk wat open water was, is toch ruim de helft van alle ijsvogels in Nederland in die week omgekomen.

IJsvogels.nl_ALC5480
Bij gevaar vanuit de lucht, hier een overvliegende buizerd, gaan beide vogels in een zogenaamde paalhouding zitten om zich zo klein mogelijk te maken. Ze kunnen zo doodstil blijven zitten tot het gevaar geweken is. Links het mannetje, rechts het vrouwtje.

12 gedachten over “Kort

  1. Hallo vogelliefhebbers,

    In Alkmaar zie ik soms wel 3 keer per dag of 3 keer per week en dan weer een hele tijd niet, ijsvogeltjes ‘op patrouille’ als kleine straaljagers langs vliegen. Soms stoppen ze even en gaan ‘vissen’ vanaf de rand van onze kano. Wij wonen aan het eind een brede sloot met daaromheen door een begroeide geluidswal. In de aarden rand van de sloot is een stuk verderop een nestwand gemaakt. Wij wonen aan het eind van de sloot, bij ons houdt de geluidswal op. Dus ze vliegen bij ons altijd heen en weer! Als ik er weer eentje heb gezien, kan m’n dag niet meer stuk!

    1. Dat geloof ik best je kan het zien aan hun lijfje dat ze voor snelheid gebouwd zijn heb ze net ontdekt in mijn woonomgeving prachtig ook die kleuren je waan je even in de tropen. Groet uit Willemstad (NB)

  2. Vandaag een ijsvogeltje gezien en mijn dochter zag hem al eerder. Zo mooi!
    Langs de sloot aan de buitenzijde van het park. Ik hoop hem nog een keer te zien

  3. Vandaag een vanaf mijn fiets gespot, net buiten Nieuwegein, Nedereindseweg. Mooi laag voor me uit, door de sloot langs deze weg vliegend. Schitterend, eerste keer dat ik er ooit een in het echt zie (35 jr).

  4. Vandaag in hartje centrum Utrecht totaal onverwacht een ijsvogel..geweldig! Altijd al eentje willen zien..vandaag dus! Super mooi beestje..in de buurt van het pausmuseum..

  5. Fantastische leerzame website met schitterende foto’s. Ik zou er nog aan toe willen voegen dat als natuurlijke vijanden ook ooievaars en reigers opgenomen kan worden. In een flora en fauna centrum in Zwitserland was er de dag voor mijn opnames een vrouwtje door een reiger verschalkt werd er verteld.

    1. Dank je André! 🙂 Leuk om te lezen! Heb je daar meer informatie over toevallig, was de ijsvogel wel in goede conditie of was het een jong wellicht? Anders zie ik het niet zo snel gebeuren dat een reiger hem/haar pakt.

  6. Vanavond rond 19 uur een paartje ijsvogels gezien bij de zandafgraving / recreatie plas Nijstad bij Hoogeveen. 😍
    Prachtige vogeltjes vrijwel niet te filmen of fotograferen met je telefoon 🤣

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.