Winter 2021, tussenbalans

Het is een week nadat onverwacht toch koning winter op bezoek kwam, tijd voor een tussenbalans, waarbij ik persoonlijk denk dat de schade onder de ruim 4000 ijsvogels in het land tot nu toe relatief meevalt. Het meeste vreesde ik voor de harde wind, waardoor ze zeer sterk afkoelen en ook het vissen bemoeilijkt wordt. Na de eerste nacht met windkracht 7 uit het oosten was ik blij in de ochtend de bekende roep te horen in de ochtendschemering. In ieder geval het vrouwtje dat hier leeft was in orde (ik herken haar aan de manier van roepen). Ze kwam regelmatig een visje vangen in de vijver en ging daar meestal mee onder de steiger zitten, lekker uit de koude wind. Later op de dag verdween ze weer met een visje onder de steiger, maar kwam er gelijk weer onderuit, gevolgd door een tweede ijsvogel, waarschijnlijk een van de twee mannetjes die hier leven.
In de dagen erna, toen de wind was gaan liggen, werd duidelijk dat ook het derde mannetje nog steeds in leven was. Op dinsdag, toen ook de zon er nog lekker bij kwam, zag je dat de activiteit enorm toenam. Regelmatig zaten ze lekker in het zonnetje te genieten, maar nog vaker waren ze volop bezig met een prachtig schaakspel om het beste visplekje. Dit plekje werd flink verdedigd door het vrouwtje, ze is wat groter en gemiddeld zo’n 5 gram zwaarder, terwijl vooral het jonge mannetje er een sport van maakte om achter haar rug om toch een visje weg te bietsen, heerlijk om te zien.
Van de kou zelf bleken ze weinig last te hebben, wind was er nauwelijks en regelmatig een zonnetje om heerlijk in uit te rusten.

Het vrouwtje maakt zichzelf groot om duidelijk te maken dat dit haar plekje is.

Door het ontbreken van de wind kwam er wel meer ijs op het water, een rondje door de polder op de fiets leverde de aanblik van veel dichtgevroren sloten op, maar ook nog best wat open water. Een stinkende dieselpomp bij werkzaamheden aan een waterweg liet een volledige brede sloot vloeibaar, meerkoeten hielden een ander plekje in een bevroren brede sloot open. Helaas ook wel een haventje volledig dichtgevroren waar ook regelmatig ijsvogeltjes vertoeven.
Dat brengt me meteen bij het volgende vraagstuk wat regelmatig naar voor komt in deze tijd; laat je de natuur op zijn beloop of help je de ijsvogels door wakken te maken en open te houden. Een lastige discussie waar ik zelf een beetje tussenin zweef. De ijsvogels rondom huis laat ik niet verhongeren en ik zorg voor een open vijvertje, aan de andere kant is het voor de sterkte van de soort ook goed wanneer de zwakkere eruit ‘gehaald’ worden. Dat het leeft is wel duidelijk, mijn pagina ‘https://www.ijsvogels.nl/helpende-hand-in-de-winter/’ werd in een week tijd door meer dan 1800 mensen bekeken. Er zijn door het hele land initiatieven om wakken te maken en open te houden, waarbij soms de ijsvogeltjes al in de buurt lijken te wachten om te kunnen gaan vissen.
Ondertussen werden er ook al verschillende slachtoffertjes gemeld, in Oss een, in Hoorn twee stuks. De dooi is in zicht over enkele dagen, wanneer de wakken tot die tijd worden opengehouden zal de totale schade wel meevallen, zeker ten opzichte van de laatste week van februari 2018, toen een aanhoudende wind uit het oosten 50-80% van de broedpopulatie deed omkomen. Ik vermoed dat we op een verlies uitkomen tussen de 25-50%, verschillend per regio. En misschien ook wel goed, want met een door Sovon geschat aantal van 4000 dreigt een volgend probleem, tekort aan broedgelegenheid, met felle gevechten om een geschikte nestgelegenheid.

Wegwezen jullie!

In de tuin is de rust weer teruggekeerd, het vrouwtje al een dag niet meer gezien, een mannetje neemt haar verdedigende taken over, voor zover die er nog zijn. Ik denk zelf dat ze het geruzie een beetje beu begon te raken en een rustig plekje heeft opgezocht, een groot gedeelte van de plas en een sloot in de buurt waar ze ook vaak zit is nog open en ze was wel vaker een dag ‘op pad’. Gisteren heeft het mannetje een groot deel van de dag lekker van de zon genoten, zijn gewicht rond de 45 gram, vóór het slapen 51 en vanochtend 38, prima in conditie.

5 gedachten over “Winter 2021, tussenbalans

    1. Hoi John,

      Ik denk dat het enorm verschilt per streek, hier in Brabant en de Biesbosch was nog wel redelijk wat water open, in het noordoosten van het land hoorde ik wel slechte berichten. Ik schat zelf dat er 1/4 tot 1/3 van de ijsvogels het niet heeft gered. Je kunt het pas echt goed vaststellen als het een beetje bekend wordt waar er nog gebroed wordt dit jaar. Maar ik vermoed dat het niet zo erg was als in 2018.

      1. Dank Corné, dat zou toch nog best fors zijn natuurlijk. Maar op de basis die er inmiddels is zal het geen grote lange termijn impact op de aantallen ijsvogels in Nederland hebben. Maar toch beter dat het volgend jaar niet weer gebeurt.. Groet, John Brands

  1. Elke ochtend rijd ik in Apeldoorn op de fiets een rondje langs de verschillende sprengen. Voor de vorstperiode was het bijna elke ochtend raak. Soms zag ik wel 3 van die prachtige straaljagertjes voor me uitvliegen. Bij de sprengenkop van de Eendrachtspreng in Ugchelen was een vaste visplek. Regelmatig zag ik hem een duikvlucht maken om daarna met buit op een vaste tak te gaan zitten en het spartelende visje met een paar flinke klappen met de snavel tot de orde te roepen. Wat waren dat toch heerlijke momenten. Een geschenk.
    Ik rij nog steeds afgelopen maanden dezelfde route. Nou, helemaal niks, Nada. Ik mis ze en maak me wel wat zorgen.
    Ik ben benieuwd of ze op andere plekken in Nederland nog worden gesignaleerd. Groet Hans van Mastrigt.

    1. Hoi Hans,

      Er zijn er inderdaad best veel omgekomen, maar er zitten er nog genoeg hoor, gelukkig. Hou die plek maar in de gaten, die wordt vanzelf weer opgevuld door een nieuwe lichting, de eerste jongen van 2021 zijn al weer uitgevlogen 🙂

Laat een antwoord achter aan Hans van Mastrigt Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.